اعجاز قران

دیدگاه سید مرتضی درمورد نظریه صرفه سید خلیل کوهی چکیده: سید مرتضی  در اعجاز قرآن معتقد به نظریه صرفه که توسط ابراهیم بن سیار نظام معتزلی پایه گذاری شده بود، میباشد؛ وی از جمله معددو کسانی است که با ابراز دلایلی این نظریه را تبیین نمود، دلایل سید مرتضی پیرامون نظریه صرفه در کتابهای ایشان، الموضح، الذخیره بصورت مفصل آمده است. قبول نظریه صرفه توسط سید مرتضی باعث شد عده از دانشمندان تشیع در بحث اعجازقرآن متمایل به این نظریه شوند؛ مهترین دلیل سید مرتضی در نظریه صرفه تفاوت آشکار نداشتن قرآن از منظر فصاحت ونظم با ادبیات وشعر عرب می باشد، ا زمنظر وی معجزه باید تفاوت آشکاری با غیر معجزه داشته باشد، چون این تفاوت در متن قرآن واشعار عرب جاهلی نیست بنابراین خداوند مردم از آوردن همانند قرآن بواسطه سلب انگیزه، قدرت ویا دانش با ز داشته است. سید مرتضی نگاه تعد بعدی به قرآن دارد، وی فقط قران را از جنبه ادبی بررسی میکند،  وتفاوت انرا با اشعار عرب خیلی اندک می پندارد، حال آنکه اگر ازجنبه های دیگر اعجاز، همانند حقایق علمی که تا عصر سید مرتضی کشف شده بود به قرآن نگاه میکرد حتما در معتقد شدن به نظریه صرفه وتبیین دلایل این نظریه به این حد وسواس به خرج نمیداد؛ از طرفی هرکس طبق مقتضیات زمان خویش زندگی میکند، حتی این مقتضیات در بخش نوع نگرش انسانها به موضوعات مبتلا به موثر است، نظریه صرفه یکی از نظریات رایج ومطرح در عصر سید مرتضی بود،  بنابراین ایشان این نظریه را پذیرفته  وتبیین کرده است. واژگان کلیدی: سید مرتضی، اعجاز قرآن، نظریه صرفه، مقدمه: سید مرتضی علم الهدی، یکی از استوانه های تشیع، در قرن چهارم هجری میزیسته است؛ از وی آثار گرانبهایی در زمینه فقه، کلام، واعجاز قرآن باقی مانده است؛وی یکی از قائلین به نظریه صرفه است، نظریه که در عصر سید مرتضی نظر رایجی در بین مسلمانان بوده است؛ این نوشتار به صورت خلاصه به بررسی دلایل سید مرتضی پیرامون نظریه صرفه ونقد این دلایل پرداخته؛  اشاره گذرا ومختصری به زندگی سید مرتضی نیزدارد. نگاهی به زندگی و زمانه سید مرتضی علم الهدی: ابوتراب سید مرتضی بن داعی حسنی ملقب به “علم الهدی” به روایتی در سال355 هجری قمری دیده به جهان گشود. وی از شاگردان برجسته و مبرز شیخ مفید بود؛ وی به همراه برادرش سید رضی (مولف کتاب شریف نهج البلاغه) از علمای برجسته قرن پنجم هجری به شمار می روند سید مرتضی علم الهدی در محیط علمی مساعدی رشد یافت؛ از محضر بزرگانی چون: شیخ مفید، خطیب ادیب، ابن نباته و شیخ حسن بابویه بهره مند گردید،  همچنین به نوبه خود به تربیت شاگردان بزرگی نظیر: شیخ طوسی، قاضی ابن البراج، ...